Pazarlama konusuna girmeden önce, meselenin derinlerine inmeliyiz. İnsanlar ve ihtiyaçları, daha doğrusu ihtiyaçlarımız. Zaman, biz canlıları da içine katarak yaşamakta olduğumuz dünyayı tüm katmanlarıyla değişimlere sokan bir etken. Peki, “İnsanlar mı ihtiyaçlarını belirliyor yoksa kendilerine sunulanları birer ihtiyaçmış gibi kabul mü ediyorlar ?”
Soruya kesin bir cevap almak istiyorsak, pazarlamanın ne olduğunu anlamamız gerekir.
“Beta” Pazarlama 1.0
Ürün merkezli bu sistemde, şirket ürün üretmeye odaklı çalışmalar üzerinde durmaktadır. Sistem, pazarlarda satılmak üzere üretilen basit ürünler üzerinden kazanmayı mümkün kılmakta. Fabrikasyon seri üretim anlayışıyla, “ürünü müşteriye pazarlamak” ve kâr elde etmek amaçlanmaktadır.
“Starter” Pazarlama 2.0
Tüketicinin ihtiyaçlarına ve isteklerine bağlı üretimin olduğu bu dönemde, müşteri yüksek bir makama getirilir. Bunun sebebini şöyle açıklayabiliriz, dünün müşterisi bugünün bilgi alışverişiyle beraber bilinçli tüketici olmuştur. Ürün fiyatını “Beta Pazarlama 1.0” da üretici belirlerken, bu sistemde ürün fiyatını tüketici belirler. Bu dönemde müşteri her ne kadar “kral” sayılsa da, pazarlama konusunda pasifleştirilen birer hedef halini almakta.
“Ultimate” Pazarlama 3.0
Bu dönemde esas olan şey şirketin misyon ve vizyonlarıdır. Şirket bünyesinde kendi misyonlarına bağlı kalırken, diğer tarafta tüketiciye karşı bir vizyon oluşturmak temel prensiptir. Kitlelerin görüşlerini özümseyerek hareket etmek gerekmekte.
Philip Kotler ve Hermawan Kartajaya’nın ortak yapımı olan Pazarlama 3.0 adlı kitapta, bahsettiğimiz konular hakkında detaylı bilgiler verilmekte. Ürün satmaktan daha çok, tüketicinin ihtiyaçlarına yönelik üretimler yapılması ve tüketicinin aklındakileri anlamak daha ön planda duruyor. Kitapta, ”Farkımız Tarzımızdır” demek isteyen şirketlerin müşterileriyle aynı dünyayı paylaştıklarını anlamaları ve bu nedeni esas alarak çalışmalar yürütmesi gerektiği gayet açık bir dille anlatılmış.
“Ultimate” Pazarlama 3.0’ ın altında kalan sistemler çökmeye ve yok olmaya mahkum duruma düştüler. Pazarlama 3.0 sisteminin hüküm sürdüğü şirketler ise varlıklarına varlık katmaya devam edeceklerdir.
Peki, bu sistemlerden hangisi şirketinizi kapsıyor ?